Podcasty

5. Podcast z muzą Klio: Historia polskich prezydentów

prof. UO dr hab. Marek Białokur, prof. UO dr hab. Adriana Dawid

W tym odcinku „Podcastu z muzą Klio” prof. UO dr hab. Adriana Dawid rozmawia z prof. UO dr hab. Markiem Białokurem o historii i specyfice polskiej prezydentury. Rozmówcy zastanawiają się nad rolą prezydenta w Polsce – od pierwszego wyboru głowy państwa w 1922 roku, poprzez dramatyczne losy kolejnych prezydentów (zamachy, emigracja, katastrofa lotnicza), aż po współczesne wybory w 2025 roku. Profesor Marek Białokur zwraca uwagę na swoiste „fatum” towarzyszące urzędowi prezydenta w Polsce oraz na paradoksy związane z ograniczonymi, a zarazem istotnymi kompetencjami tej funkcji.

Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Nauki w ramach programu „Społeczna odpowiedzialność nauki II”
Nr projektu: POPUL/SP/0060/2024/02
Nazwa projektu: O!Polskie spotkania z muzą Klio
Wartość dofinansowania: 97 900 PLN
Całkowita wartość projektu: 108 900 PLN

4. Podcast z muzą Klio: Tragiczne okoliczności śmierci sióstr Elżbietanek z Nysy

prof. UO dr hab. Antoni Maziarz, prof. UO dr hab. Adriana Dawid

W tym odcinku prof. UO dr hab. Adriana Dawid rozmawia z prof. UO dr hab. Antonim Maziarzem o dramatycznych losach sióstr elżbietanek na Śląsku w 1945 roku. Zginęło wówczas 48 zakonnic, z czego 10 zostało w 2022 roku wyniesionych na ołtarze. Rozmowa dotyczy nie tylko brutalnych okoliczności ich śmierci, ale także motywacji, które sprawiły, że nie uciekły wraz z innymi mieszkańcami, lecz pozostały, by opiekować się chorymi, dziećmi i osobami starszymi. Profesor Antoni Maziarz podkreśla, że ich postawa miała wymiar nie tylko historyczny, ale i religijny – była świadomym wyborem życia w służbie drugiemu człowiekowi, nawet kosztem ofiary z własnego życia.

3. Podcast z muzą Klio: Kim był Bolesław Chrobry?

prof. dr hab. Anna Pobóg-Lenartowicz, prof. UO dr hab. Adriana Dawid

W tym odcinku „Podcastu z muzą Klio” prof. UO dr hab. Adriana Dawid rozmawia z prof. dr hab. Anną Pobóg-Lennartowicz o Bolesławie Chrobrym. Profesor Anna Pobóg-Lenartowicz wyjaśnia, skąd wziął się jego przydomek i dlaczego w źródłach średniowiecznych przedstawiano go jako wzór rycerskiego władcy. W rozmowie pojawia się także wątek życia rodzinnego Chrobrego – jego małżeństw, roli żon (szczególnie Emnildy) oraz problemów z dziedziczeniem tronu. Druga część poświęcona jest koronacji: obalona zostaje legenda o zjeździe gnieźnieńskim, a badaczka tłumaczy, że faktyczna koronacja odbyła się dopiero w 1025 roku, tuż przed śmiercią króla. Chrobry jawi się jako władca waleczny, ale otoczony aurą tajemnicy.

2. Podcast z muzą Klio: Jak kształtowało się wojsko polskie na przestrzeni wieków?

prof. UO dr hab. Marcin Bohm, prof. UO dr hab. Tomasz Ciesielski

W tym odcinku „Podcastu z muzą Klio” prof. UO dr hab. Tomasz Ciesielski prowadzi rozmowę z prof. UO dr hab. Marcinem Bohmem o wojskowości w Polsce od czasów Mieszka I i Bolesława Chrobrego po późne średniowiecze. Punktem wyjścia jest współczesna dyskusja o modernizacji polskiej armii, którą prowadzący zestawia z pytaniem, jak wyglądała „nowoczesność” wojskowa we wczesnym państwie Piastów.

początki organizacji militarnej państwa piastowskiego, demografię i możliwości mobilizacyjne,
rolę drużyny książęcej, jej strukturę i wyposażenie,
źródła uzbrojenia – wpływy wschodnie i zachodnie, w tym hełmy normańskie czy elementy tradycji koczowniczych,
szczyt potęgi militarnej za Bolesława Chrobrego i szybki kryzys za jego następców,
przemiany w wojskowości polskiej aż po wiek XV, gdy rycerstwo zdobywało nowe doświadczenia w wojnach z zakonem krzyżackim.

1. Podcast z muzą Klio: Brzmienie muzyki sprzed wieków–czyli co wiemy o dawnych instrumentach i muzyce

dr Mariusz Pucia, prof. UO dr hab. Adriana Dawid

Ten odcinek „Podcastu z muzą Klio” poświęcony jest historii najstarszych nagrań muzyki ludowej na Śląsku i w Polsce. Prowadząca prof. UO dr hab. Adriana Dawid rozmawia z dr. Mariuszem Pucią, badaczem historii muzyki, o początkach rejestrowania dźwięku – od fonografu Thomasa Edisona po pierwsze zbiory nagrań. Szczególne miejsce zajmuje działalność niemieckiego nauczyciela Paula Schmidta, który w 1913 roku, korzystając z fonografu, zarejestrował kilkadziesiąt wałków z muzyką ludową w miejscowościach dzisiejszej gminy Strzeleczki na Śląsku Opolskim. Podcast pokazuje znaczenie tych nagrań zarówno dla badań muzykologicznych, jak i dla zrozumienia kultury regionu. Omawiane są m.in. cechy śląskiej gwary, specyfika kapel ludowych, elementy wielogłosowości w śląskiej muzyce, a także unikatowa perspektywa Paula Schmidta, który widział Śląsk jako przestrzeń kulturowo odrębną od Niemiec i Polski. Na koniec prowadzący wskazują, gdzie można posłuchać cyfrowo udostępnionych nagrań – w serwisie etnofon.pl (https://etnofon.pl).

Tarnogórski epizod podróży koronacyjnej Augusta III

Prof. UO, dr hab. Tomasz Ciesielski

Wykład porusza kwestię podróży koronacyjnej elektora saskiego Fryderyka Augusta II, która trwała od 9 grudnia 1733 roku do 11 stycznia 1734 roku. Przyszły król Polski August III, przebywał m.in. w Opolu, Toszku, czy Tarnowskich Górach, gdzie tak jak swój ojciec August II zaprzysiągł pacta conventa. Prelekcja miała miejsce w Muzeum w Tarnowskich Górach 15 września 2024 roku.

Wykład został przygotowany w ramach upowszechniania wyników badań w ramach projektu realizowanego w Instytucie Historii UO pt. „Polska wojna sukcesyjna 1733-1735. Działania wojenne – edycja źródłowa”. Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Nauki w ramach programu „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki”.

Opolska Klio

Aktualności

5. Podcast z muzą Klio: Historia polskich prezydentów

4. Podcast z muzą Klio: Tragiczne okoliczności śmierci sióstr Elżbietanek z Nysy

3. Podcast z muzą Klio: Kim był Bolesław Chrobry?

2. Podcast z muzą Klio: Jak kształtowało się wojsko polskie na przestrzeni wieków?

1. Podcast z muzą Klio: Brzmienie muzyki sprzed wieków–czyli co wiemy o dawnych instrumentach i muzyce

Na skróty

Ogłoszenia, oferty