Ziemia głubczycka w XIX w. Od budowniczego organów do kompozytora – ks. prof. UO dr hab. Grzegorz Poźniak i dr Ewelina Szendzielorz
Kiedy: 11 kwietnia 2025, godz. 17:00
Gdzie: Powiatowe Muzeum Ziemi Głubczyckiej, Głubczyce Rynek 1
Wykład przygotowany przez ks. prof. Grzegorza Poźniaka (Instytut Historii UO) i dr Ewelinę Szendzielorz (Instytut Historii UO) dotyczy ziemi głubczyckiej w XIX w. naznaczonej śladem działalności kompozytorów, wydawców muzycznych oraz zakładów organmistrzowskich, którzy wnieśli cenny wkład w rozwój śląskiej kultury muzycznej. Prelekcja ma na celu przybliżenie historii i dziedzictwa kulturowego tychże terenów. Stanie się to wpierw poprzez zarysowanie specyfiki działalności warsztatów organmistrzowskich: Johanna Matthiasa Vinzenza Haasa, Josepha Habela oraz firmy Rieger, które prezentowały profesjonalne rzemiosło, a ich sztuka znana była na całym Śląsku i poza jego granicami, co zaowocowało licznymi opusami wybudowanych instrumentów, które po dziś dzień rozbrzmiewają w wielu świątyniach. W drugiej części zostaną z kolei naszkicowane sylwetki pochodzących z ziemi głubczyckiej kompozytorów i animatorów muzycznych: Karla Braunischa, Maxa Filkego, Bernharda Kothego, Karla Proskego i Josepha Franza Wolfa wraz z twórczym opus vitae każdego z nich. Szeroka działalność muzyczna i kompozytorska wymienionych postaci cieszyła się dużą popularnością na Śląsku, a także rezonowała daleko poza nim.
Zamki i pałace śląskie – prof. UO dr hab. Adriana Dawid
Kiedy: 7 kwietnia 2025, godz. 16:30
Gdzie: Centrum Dialogu Obywatelskiego, Opole ul. Damrota 1
Wykład przygotowany przez prof. UO dr hab. Adrianę Dawid (Instytut Historii UO) dotyczy losów pałaców i zamków zlokalizowanych na Śląsku (głównie w obecnym województwie opolskim) od 1945 roku do czasów obecnych. Bliżej zostaną przybliżone losy pałaców w Pokoju i Strzelcach Opolskich, które zostały zniszczone podczas przejścia frontu i okupacji sowieckiej. Pałace w Kopicach i Chrzowicach posłużą jako przykład obiektów zniszczonych w wyniku niewłaściwego, rabunkowego zagospodarowania po II wonie światowej. Próby restaurowania zdewastowanych pałaców przedstawione zostaną w oparciu o informacje na temat pałaców w Naroku, Dobrej, Turawie, Lewinie Brzeskim i Kamieniu Śląskim. Scharakteryzowane zostaną także losy pałaców w Frączkowie, Biechowie jako użytkowane po II wojnie światowej bez uszczerbku dla zachowania budowli.
Martyrologia duchowieństwa śląskiego w trakcie II wojny światowej – prof. UO dr hab. Antoni Maziarz
Kiedy: 6 kwietnia 2025, godz. 8:00 i 10:00
Gdzie: Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Fałkowicach
Wykład przygotowany przez prof. UO dr hab. Antoniego Maziarza (Instytut Historii UO) poświęcony będzie martyrologia duchowieństwa śląskiego w trakcie II wojny światowej. W 1945 r. Śląsk został zajęty przez oddziały Armii Czerwonej. Zwycięzcy za wrogów uznali nie tylko żołnierzy niemieckich, ale także tutejszą ludność cywilną. Ofiarą Sowietów padły dziesiątki tysięcy osób, w tym także osoby konsekrowane. Rekrutowały się one spośród różnych wspólnot zakonnych. Śmierć poniosło też kilkudziesięciu księży. Losy duchowieństwa w 1945 r. będą zestawione z polityką nazistowskich Niemiec względem członków Kościoła katolickiego po 1933 r.
Bolesław I – Chrobry czy Wielki? Próba bilansu w 1000-lecie koronacji – prof. dr hab. Anna Pobóg-Lenartowicz
Kiedy: 28 marca 2025, godz. 10:00
Gdzie: Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego, Opole ul. Piastowska 14, sala Orła Białego
Wykład przygotowany przez prof. dr hab. Annę Pobóg-Lenartowicz (Instytut Historii UO) poświęcony będzie analizie panowania Bolesława I Chrobrego, jednego z najwybitniejszych władców wczesnośredniowiecznej Polski. W 1000-lecie jego koronacji spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, czy przydomek „Chrobry” – oznaczający dzielność i waleczność – w pełni oddaje jego rolę w budowaniu fundamentów polskiej państwowości, czy może należy mu się tytuł „Wielkiego” za dokonania polityczne, militarne i administracyjne. Omówione zostaną jego relacje z sąsiadami, politykę wewnętrzną, działalność dyplomatyczną oraz religijną, oceniając, na ile jego osiągnięcia miały trwały wpływ na kształt Polski i jej miejsce w ówczesnej Europie.
Życie ofiarowane. Posługa i męczeńska śmierć sióstr elżbietanek w 1945 roku – prof. UO dr hab. Antoni Maziarz
Kiedy: 26 marca 2025, godz. 16:00
Gdzie: Centrum Przesiadkowe w Gogolinie
Wykład przygotowany przez prof. UO dr hab. Antoniego Maziarza (Instytut Historii UO) poświęcony będzie heroicznej posłudze oraz tragicznym losom sióstr elżbietanek w ostatnich miesiącach II wojny światowej. Gdy w 1945 r. Armia Czerwona zajmowała tereny Śląska, tysiące mieszkańców tych ziem zostało bez pomocy. Bardzo często to na nich spadła zemsta za zbrodnie popełniane przez Niemców. Szczególnie okrutny los spotkał kobiety. Wsparcie opuszczonym próbowały okazać siostry zakonne. Za swą ofiarność zapłaciły cenę najwyższą. Dziesięć spośród zamordowanych wówczas elżbietanek w 2022 r. zostało wyniesionych na ołtarze.
Zwierzęta w służbie wojny na przestrzeni dziejów – mgr Adam Wołoszyn
Kiedy: 26 marca 2025, godz. 15:30
Gdzie: Instytut Historii Uniwersytetu Opolskiego, ul. Strzelców Bytomskich 2, sala 132
Wykład przygotowany przez mgr. Adama Wołoszyna (Instytut Historii UO) poświęcony będzie roli zwierząt w wojnach, od starożytności po współczesność. Zostaną przedstawione różne sposoby wykorzystania zwierząt na polu bitwy, w tym koni, słoni, gołębi pocztowych, psów itd. Analiza uwzględnia nie tylko historyczne aspekty, ale także współczesne wykorzystanie zwierząt w armiach różnych państw.
Pobyty władców Rzeczypospolitej Obojga Narodów w Opolu – prof. UO dr hab. Tomasz Ciesielski
Kiedy: 18 marca 2025, godz. 11:00
Gdzie: Zespół Szkół Elektrycznych im. Tadeusza Kościuszki w Opolu, ul. Tadeusza Kościuszki 39-41
Wykład przygotowany przez prof. UO dr hab. Tomasza Ciesielskiego (Instytut Historii UO) poświęcony będzie dwóm pobytom królewskim w Opolu: 1) Jana Kazimierza, w dniach 20-27 listopada 1655 r.; 2) Elektora saskiego, Fryderyka Augusta II – króla elekta Augusta III, w dniach 15 grudnia 1733 r. – 3 stycznia 1734 r.
Instytut Historii
ul. Strzelców Bytomskich 2
45-084 Opole
tel. +48 77 401 61 80
e-mail: insthist@uni.opole.pl
Uniwersytet Opolski
plac Kopernika 11a
45-040 Opole
Rektorat
tel.: 77 541 59 03
Biuro Kanclerza
tel.: 77 541 60 70
NIP: 754-000-71-79
Regon: 000001382
